درایران باستان، علاوه بر تقسیم بندی های سالانه و ماهانه و فصول چهارگانه، تقسیم بندی آیینی نیز وجود داشته که احتمالا زیربنای پیش زردشتی داشته و بعدها با آیین های زردشتی و به خصوص با اسطوره ی آفرینشدر ایران باستان پیوند خورده است. در این تقسیم بندی، سال به شش بخش نابرابر تقسیم می شود کهسالگرد آفرینش شش پیش نمونه جهان مادی است:آسمان- آب- زمین- گیاه- جانور وانسان.اینسالگردهای شش گانه به صورت جشن های پنج روزه برگزارمی شدکه گاهنبار یا گاهانبار نامیده می شود:

نخستین گاهنبار:"مدیوزرم گاه" به معنای "میان بهار" و به یادبود آفرینش آسمان در اردیبهشت، ازیازده تا پانزده اردیبهشت برگزار می شد.

دومین گاهنبار:" مدیوشم گاه" به معنای "میان تابستان" و به یادبود آفرینش آب در تیرماه که ازیازده تا پانزده تیرماه برگزار می شد.

سومین گاهنبار:" پدیشه گاه" به معنای "گردآوری غله یا دانه آور" وبه یادبود آفرینش زمین در شهریور، از بیست وشش تا سی شهریور برگزار می شد.

چهارمین گاهنبار:" ایاسریم گاه" به معنی "بازگشت" و به یادبود آفرینش گیاه در مهرماه، ازبیست وشش تاسی مهر برگزار می شد.

پنجمین گاهنبار:" مدیاریم گاه" به معنای "میان سال" و به یادبود آفرینش چهارپایان در دی ماه، ازشانزده  تا بیست دی ماه برگزار می شد.

ششمین گاهنبار:" همسپهمدیم گاه" به معنای  "گردآمدن و زمان حرکت سپاه" به یادبود آفرینش انسان ، در پنج روز آخرسال یعنی روزهای بهیزک.

کاظم رحیمی

رضایی ،عبدالعظیم.تاریخ نوروز و گاهشماری ایران

هینلز،جان .ترجمه ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی.شناخت اساطیر ایران